|
||
شبكه، اصطلاحات، تعاریف و روش ایراد یابی آسان در شبکه های کامپیوتری |
|
|
گرد آوری و تنظیم :
مهندس مصطفی شمیزی شبكه عبارت است از ارتباط یكپارچه كامپیوترها ، پرینترها ، فكس ها ، مودم ها ، سرورها و بعضاً تلفن ها . و شاید بتوان آن را به نوعی به زنجیره ارتباطی شما با تهیه كنندگان ، شركا و مشتری ها تشبیه نمود . شما می توانید از طریق كابل كشی ( پشت میزها ، زیر كف و یا سقف) و ارتباطات رادیویی (در جاهایی كه كابل كشی ثابت مشكل می باشد) به این هدف دست یابید . شبكه ، سبب ارتباط تجهیزات IT با یكدیگر ، ارتباط كاری شما با اینترنت و حتی خدماتی چون كنفرانس از راه دور و انتقال سریع فایلهای گرافیكی و ویدئویی می گردد . این خصیصه ، یعنی ارتباط سریع و آسان كامپیوترها ( و دیگر دستگاهها ) با یكدیگر سبب ارائه مزیتی افزونتر می گردد .
اصطلاحات پایه:
شبكه دارای تعاریف متعددی است . لكن اكثر قریب به اتفاق مردم معتقدند كه شـبكه مجموعه ای است متشكل از دو یا چند كامپیوتر متصل به هم؛ كاربران می توانند از طریق اتصال كامپیوترها به شبكه، فایلها و تجهیزات جانبی همچون مودم ها، پرینترها، درایورهای پشتیبان نوارها و یا درایورهای CD-ROM را با یكدیگر به اشتراک بگذارند . به واسطه ارتباط شبكه ها در مكانهای مختلف، از طریق خدمات در دسترس شركتهای تلفن، كاربران به قابلیتهای زیادی دست می یابند كه از جمله آنها می توان به: توانایی ارسال E-mail، به اشتراک گذاری لینک ها به اینترنت و برگزاری كنفرانس ویدئویی بلادرنگ با كاربران دوردست اشاره كرد . سه اصطلاح معمول مباحث در شبكه عبارتند از:
بسته ها درگاهها پهنای باند معمولاً سیستم های شبكه ، داده ها را در قالب های كوچكتری تحت عنوان بسته انتقال می دهند و هر بسته عبارت است از اطلاعاتی در مورد مقصد و نوع داده های داخلی. این بدان معناست كه مثلاً یك پیغام E-mail می تواند به بخشهای كوچكتر تقسیم شده و در بسته های داده ای مختلف حمل شود . آنگاه كامپیوترهای هر دو سوی ارتباط ، با قرار دادن این بسته ها در كنار هم ، بـه پــیام اصلی دست می یابند
درگاه عبارت است از سوكتی كه در پشـت دسـتگاه قرار گرفتــه و سبب اتصال كابــل می شود. به عنوان مثال، می توانید ۸ دستگاه را به يك سوئیچ ۸ پورته متصل نمائید. برخی دستگاه ها به منظور ارتباط داخلی با دستگاه های مشابه، از یک یا دو پورت افزوده برخوردارند، لذا یک دستگاه ۸ پورتی می تواند به یك دستگاه ۱۶ پورتی متصل شده و در نتیجه ۲۴ پورت جهت اتصال فراهم سـازد .
پهنای باند عبارت است از مقدار اطلاعاتی كه در هر ثانیه از سیمها و در طول دستگاه شبكه منتقل می شود. این مقدار معمولاً بر حسب بیت در ثانیه (bps) اندازه گیری می شود. یک مودم معمولی قادر است حدود ۳۰ تا ۵۰kbs را انتقال دهد (۳۰ تا ۵۰ هزار بیت در ثانیه) ، این در حالی است كه یك شبكه محلی اینترنت حداقل از قابلیت انتقال 10mbps(در حدود ۱۰ میلیون بیت در ثانیه) برخوردار است.البته سرعت انتقال 100Mbps و 1000Mbps نيز در شبكه ها قابل دسترسي مي باشد .
سرویس گیرنده ها و سرورها: با توسعه شبكه ها و افزایش تعداد كامپیوترها، یكی از كامپیوترها نقش سرور را ،كه در واقع مركز اصلی ذخیره سازی فایلها یا برنامه های كاربردی اشتراكی است ، به عهده می گیرد. علاوه بر این سرورها، امكان ارتباط با تجهیزات جانبی همچون پرینترها را فراهم می سازند. با تنظیم یكی از كامپیوترها به عنوان سرور اختصاص یافته می توانید از صرف هزینه های اضافی اجتناب كنید.
به كامپیوترهای متصل شده به سرور، سرویس گیرنده گفته می شود. شایان ذكر است كه شما هیچ نیازی به داشتن یك سرور اختصاصی در شبكه تان ندارید. بلكه می توانید تنها با ارتباط تعدادی از كامپیوترها به هم، یك شبكه بندی نظیر به نظیر ایجاد كنید. به این ترتیب كاربران می توانند فایلها و E-mail ها را با یكدیگر مبادله كرده، فایلها را برروی هارد درایو یكدیگر كپی كرده و حتی از پرینتر متصل به یك كامپیوتر استفاده كنند. اما با افزایش تعداد كاربران شبكه، مسئولیت وظایف مدیریتی و اساسی همچون پشتیبانی فایل و ارتقا برنامه ها، بر دوش سرور اختصاص یافته می افتد. راهنمای تصویری تجهیزات شبکه(برگرفته از ماهنامه شبکه)
سیم كشی و كابلها
: سه نوع سیم كشی شبكه ( و یا ایجاد رسانه) پایه وجود دارد. این سه عبارتند از:
كابل جفتی به هم تابیده شده كابل كواكسیال فیبر نوري
كابل جفتی به هم تابیده شده : |
|
|
|
||
این كابل از جـمله استانداردهای صنعتــی در نصبهای جــدید می باشد. این سیم به صورتهای مختلفی در بازار موجود است: سیم جفتی به هم تابــیده شده بدون پوشـش درجه ۳ كه اغلب مورد استفاده خطوط تلفنی می باشد و سیم UTP درجه ۵ كه از جمله استانداردهای جاری شبكه محسوب می گردد . كابل كواكسیال: |
||
|
||
ین كابل مشابه كابلهای سیم كشی آنتن تلویزیون می باشد. از این سیم به ندرت در شبكه های محلی مدرن استفاده می گردد. فیبر نوری: |
||
|
||
از این كابلها عموماً در تماسهای با سرعت بالا بین دستگاهها در شبكه های بزرگتر استفاده می شود. در ضمن در برخی از محیط هایی كه دارای تعداد زیادی متقاضی می باشند، از فیبر نوری جهت ارتباط ایستگاه های كاری به شبكه و اتصال ساختارهای مجاور استفاده می شود. همچنين در مكانهاي كه نياز به ارسال ويديو و تصاوير مي باشد ( نظير ارسال تصاوير راديوگرافي ، ويديو كنفرانس ها و ... ) این كابل از جمله معتبرترین كابلها محسوب می گردد و تنها مشكل آن، هزینه بالای آن می باشد.
در انتخاب كابل اداره و ساختمانتان توجه نمائید. جهت نیل به این منظور می بایست مطمئن شوید كه سیمهای به كار گرفته شده در طول سقف و بین دیوارها علاوه بر تامین نیازهای جاری شما، قادر به ارتقا بر طبق خواسته شما طی چندین سال بعد نیز باشند. به عنوان مثال ، اتـرنت می تـواند از سیم كشی UTP Category 3 استفاده كند، اما Fast Ethernet جهت انجام كار، حداقل به یك سیم كشی UTP Category 5 نیاز دارد. با این اوصاف، كلیه نصب سیم كشی های جدید می بایست به صورت Category 5 باشد. ممكن است مایل باشید از كابل Plenum كه از امنیت بیشتری در بین انواع داكتهای گرمایی و سرمایی در طول سقف برخوردار است، استفاده كنید . جهت اطمینان از عملكردصحيح ، بهتر است با معمار و یا پیمانكار سیم كشی خود در این زمینه مشورت كنید. همچنين عبور كابل هاي شبكه از كنار ساير كابل هاي برق و مانند آنها مي تواند باعث ايجاد نويز در آنها شود . هاب ها: |
||
|
||
هاب ها، دستگاهای ساده ای می باشند كه جهت اتصال گروهی از كاربران به یك شبكه محلی به كار می روند. هاب ها، كلیه بسته داده های دریافتی برروی یك درگاه از ایستگاه كاری را ( همانند E-mail، اسناد Word، صفحه های گسترده گرافیكها و درخواستهای پرینت) به كلیه پورت های دیگر انتقال می دهند. كلیه كاربـران متصل بـه یک هاب منفـرد و یـا گروهی از هـابـهای مـتصل، در یـك قطعه قرار دارند، یعنی پهنای باند هاب یا ظرفیت انتقال داده ها را به اشتراك می گذارند. با افزایش تعداد كاربران به قطعه، مسئله رقابت برای به دست گرفتن مقدار محدودی از پهنای باند اختصاص یافته به آن قطعه افزایش می یابد. چند نمونه از هابها عبارتند از : سری Cisco Micro Hub و سری Cisco Fast Hub سوئیچ ها
|
||
|
||
سوئیچ ها، هوشمندتر از هاب ها می باشند و به هركاربر یا هر گروه از كاربران پهنای باند مشخصی را اختصاص می دهند. سوئیچ، بر اساس اطلاعات موجود در header هر بسته، بسته داده ها را تنها به پورت گیرنده مورد نظر و متصل به شبكه LAN ارسال می دارد. سوئیچ در هر انتقال ویژه باعث ایجاد تماس های فردی و موقت بین منابع و مقاصد شده و پس از اتمام مكالمه، به این تماس خاتمه می دهد.
چند نمونه از سوئیچ ها عبارتند از Cisco 1548 Micro Switch 10/100 و Cisco Catalyst Series
مسیریاب ها ( روتر ها ):
|
||
|
||
مسیریاب ها در مقایسه با هاب ها و سوئیچ ها، از هوشمندی بیشتری برخوردارند. مسیریاب ها از بسته آدرس كاملتری جهت تشخیص این مسئله كه كدام مسیریاب یا ایستگاه كاری، می بایست بسته بعدی را دریافت كند، می باشد. مسیریاب ها از طریق نقشه مسیر شبكه، تحت عنوان جدول مسیریابی ارسال بسته ها از طریق بهترین مسیر به مقصد را تضمین می كنند. در صورت قطع ارتباط بین دو مسیریاب، مسیریاب ارسال كننده، مسیر دیگری را جهت ادامه سیر و حركت در نظر می گیرد. در ضمن مسیریاب می تواند بین شـبكه هایی كـه بـه زبان های مخـتلفی صـحبـت می كـننـد، یعــنی دارای پروتكل های مختلفی می باشند ، ارتباط برقرار كند.
برخی از این پروتكل ها عبارتند از: پروتكل اینترنت (IP)، تبادل بسته های اینترنتی (IPX) و Apple Talk مسیریاب ها به سبب برخورداری از هوش بیشتر، قادرند با اجتناب از ایجاد ترافیک در برخی بخشهای دستیابی شبكه، باعث تامین امنیتی بیشتر بشوند مسیریاب ها می توانند شبكه ها را به یك مكان منفرد یا مجموعه ای از ساختارها متصل كرده و سبب تامین رابطهایی برای اتصال LAN ها به WAN بشوند، درست مثل ارتباط شعبه های اداری به یكدیگر یا به اینترنت. چند نمونه از مسیریاب ها عبارتند از: Cisco 700، سری Cisco 800 ، سری Cisco 1000، سری Cisco 1600 ،Cisco 1720 Access Router، سری Cisco 2500، سری Cisco 2600، سری Cisco 3600، سری Cisco 4000
VoIP: سیستم تلفنی، یک شبکه سوئیچینگ مداری (Circuit Switching) است. بدین معنی که از طریق گره های شبکه، یک مسیر اختصاصی بین دو ایستگاه انتهایی برقرار میشود. در مقابل ، شبکهای مانند اینترنت از سوئیچینگ پاکتی (Packet Switching) استفاده میکند که روشی کاملا متفاوت با سوئیچینگ مداری دارد. در این نوع شبکه برای انتقال دیتا نیاز به یک مسیر اختصاصی نیست، بلکه دیتا به صورت دنبالهای از قطعات کوچک به نام پاکت (Packet) ارسال میشود. هر پاکت در طول شبکه از گرهی به گره دیگر ارسال میشود و در هر گره پاکت به طور کامل دریافت و ذخیره شده، سپس به گرههای بعدی ارسال میشود. البته چگونگی هدایت و مسیریابی در گرههای میانی، روشهای مختلفی دارد که توضیح آنها مفصل و خارج از بحث حاضر مي باشد .
شبکه تلفن با دادههای آنالوگ (صوت) سرو کار دارد. محدوده فرکانسی سیگنال تلفن 0 تا 4KHz میباشد که تقریبا محدوده فرکانسی صوت انسان را پوشش میدهد. البته برای انتقال صدا در بسیاری موارد، سیگنال آنالوگ تلفن را به دادههای دیجیتال تبدیل میکنند تا امکان انتقال آن با هزینه کمتر امکانپذیر باشد. برای مثال برای ارتباط بین مراکز تلفن در قسمتی به نام PCM، سیگنال دیجیتال به آنالوگ تبدیل شده، و در مرکز مقصد عکس این عمل انجام میشود و سیگنال آنالوگ دوباره به دست میآید برای تبدیل سیگنال آنالوگ تلفنی به دیجیتال، مطابق با قضیه نایکوییست حداقل فرکانس 8KHz نیاز است که با توجه به استاندارد نمونهبرداری 8 بیتی در هر بازه زمانی، برای انتقال هر خط آنالوگ تلفنی به 64Kbps پهنای باند دیجیتال نیاز است. این پهنای باند حالت ایدهآل و پایه انتقال دیجیتالی تلفن است. در حقیقت اکثر استانداردهای مخابراتی همچون E1 و T1 و حتی استانداردهای فیبر نوری STM1 بر اساس تعداد کانالهای 64Kbps تعریف شدهاند.
اما تخصیص 64Kbps برای انتقال هر کانال صوتی هزینه بالایی میطلبد، مخصوصاً زمانی که شبکهای به اندازه کره زمین مدنظر طراحان باشد. با پیشرفت تکنولوژی به خصوص در زمینه کامپیوتر، راهحلهای جدید برای کمکردن هزینه ارتباط مطرح شد که برخی از این راهحلها منجر به پایین آوردن پهنای باند مورد نیاز انتفال تلفنی میشدند.
مهمترین راهحل، استفاده از الگوریتمهای فشردهسازی خاص و حذف بعضی از سیگنالهای زاید از داده دیجیتال میباشد. برای مثال در اکثر ارتباطات تلفنی، یکی از طرفین، شنونده و دیگری گوینده است. در ارتباط کلاسیک تلفنی، در این حالت کانال اشغال میشود هرچند دادهای منتقل نمیشود. میتوان با استفاده از الگوریتمهای خاص، سکوت یک طرف را تشخیص داد و به جای ارسال کامل داده و اشغال شدن کامل پهنای باند، دادهای به معنی سکوت را به گیرنده ارسال کرد و تا زمانی که سکوت در یک طرف برقرار است، دادهای منتقل نکرد. اهمیت این الگوریتم بخصوص در ارتباطات رادیویی مانند سیستم تلفنی موبایل بسیار با اهمیت میشود، چرا که با توجه به محدودیت کانالها و وجود درخواست کنندگان زیاد، استفاده بهینه از باند محدود بسیار مهم است.
مسئله دیگر، سکوتی است که بین ادا کردن حروف از دهان انسان وجود دارد، چرا که هرقدر شخصی بتواند سریع صحبت کند ، باز بین ادا کردن حروف ، زمانی وجود دارد که با استفاده از الگوریتمهای خاص میتوان آنها را حذف کرد. علاوه بر تمام این ها، امکان استفاده از الگوریتمهای فشردهسازی در صوت دیجیتال شده وجود دارد.
البته استانداردهای مختلفی برای پایین آوردن پهنای باند مصرفی وجود دارد. یکی از اولین و مشهورترین این استانداردها، استاندارد GSMK میباشد که در سیستم موبایل (GSM) استفاده میشود. اثبات شده است که این استاندارد با استفاده از یک پهنای باند 13Kbps حدود یک پنجم پهنای باند پایه کیفیتی مطلوب را به مشترک ارائه میکند.
در VOIP هم از استانداردهای مختلفی برای تبدیل صوت به داده دیجیتال وجود دارد که نیاز به 64Kbps تا 8.3Kbps پهنای باند دارند.
البته عامل دیگری نیز در کیفیت انتفال صدا به وسیله IP تاثیر گذار است. با توجه به ساختار سوئیچینگ پاکتی در اینترنت و استفاده از پروتکل UDP در VOIP، تضمین 100% برای رسیدن دادهها به مقصد وجود ندارد، چرا که علاوه بر امکان از دست رفتن پاکتها در طول مسیر، امکان پس و پیش شدن آنها به دلیل استفاده ازپروتکل UDP نیز وجود دارد.
همان طور که مشاهده میشود، استاندارد G729 تنها تا زمانی که درصد گمشدن پاکتها کمتر از5 باشد، سرویسی با کیفیت قابل قبول را به کاربر ارائه میدهد. البته این درصد گمشدن پاکتها بسیار کم میباشد و امکان ارائه سرویسی مطمئن را به کاربر نمیدهد.
از سوی دیگر همان طور که مشاهده میشود، در استاندارد Enhanced G.711 حتی با وجود 30% گم شدن پاکتها، باز کیفیت سرویس در حد عالی است. البته در ایران با توجه به گران بودن پهنای باند، معمولا از استاندارد G.729 و یا پایینتر استفاده میشود و متاسفانه به دلیل پایدار نبودن ارتباط ISP ها با اینترنت و وجود نویز (Noise) زیاد و درصد بالای گمشدن پاکتها، کیفیت ارتباط در اکثر مواقع در حد مطلوبی نمیباشد.
در هر حال VOIP توانسته است با ارائه کیفیتی در حد PSTN اما با هزینهای بسیار پایینتر نسبت به PSTN (به علت ساختار شبکهای و مهمتر از همه ساختار سوئیچینگ پاکتی) توانسته است توجه زیادی را به خود جلب کند، به طوری که به نظر میرسد در آینده کلیه ارتباطات راه دور از طریق VOIP انجام شود.
كارت شبكه يا LAN Card كامپيوترها جهت اتصال به هم و استفاده از برنامه هاي هم و اشتراك برنامه ها از نظر سخت افزاري احتياج به كارت شبكه يا LAN Card دارند. سرعت انتقال داده بر روي كارتهاي شبكه 100Mbps , 10Mbps و 1000Mbps مي باشد. جهت كنترل اتصال درست كارت شبكه به كامپيوتر ميتوانيد روي آيكون My Computer كليك راست نموده و ازقسمت Properties قسمت Hardware > Device manager را انتخاب نماييد. در بين ابزارهاي نصب شده بايد در قسمت Network adapters ،نام و مشخصات كارت شبكه شما وجود داشته باشد.
اگر در اين بخش علامت سوال يا تعجب به شكل زرد رنگ وجود داشته باشد ،نشان ميدهد كه راه انداز (Driver ) كارت شبكه شما ناقص بوده و درست نصب نشده است و بايستي طبق روشهاي Hardware settings آنرا برداشته(Remove) و با Refresh ، يا از قسمت Add new hardware در بخش كنترل پنل ( Control panel ) درايور يا راه انداز مناسب و صحيح آنرا نصب نماييد.
انوع كارت شبکه هايي را كه مورد استفاده قرار می دهيم BNC ، HUB و wireless مي باشند كه گاهي بر روی کارتها اتصال هر سه نوع رابط وجود دارد.
برخي از مفاهيم اوليه شبكه هاي كامپيوتري :
Protocol:
فرمتي از پيش تعريف شده براي برقراري ارتباط بين دو كامپيوتر. بعبارت ديگر مجموعه اي از قوانين كه دو دستگاه براي انتقال موفق داده، از آنها پيروي مي كنند. برخي از مواردي كه يك پروتوكل آنها را مشخص مي كند عبارتند از: - نحوه تشخيص خطا و تصحيح خطاهاي احتمالي كه حين تبادل داده ممكن است اتفاق بيفتد. - روش متراكم سازي داده ها - چگونگي اعلان پايان يك فريم داده توسط فرستنده - چگونگي اعلان دريافت يك فريم داده توسط گيرنده و نحوه ادامه ارسال داده در صورت عدم موفقيت گيرنده، در دريافت صحيح داده ها - طول هر فريم داده - و ....... تا كنون انواع مختلفي از پروتوكلها براي استفاده هاي مختلف طراحي شده اند و هر كدام داراي معايب و مزايايي هستند برخي از پروتوكلها ساده، برخي با قابليت اطمينان بيشتر و برخي داراي سرعت بالاتر هستند. برخي از پروتوكل هاي متداول عبارتند از: TCP/IP ، UDP ، FTP ، PPP .
IP:
مخفف Internet Protocol . اين پروتوكل فرمت بسته هاي داده (IP Datagram) و نحوه آدرس دهي در آنها را مشخص مي كند. اين پروتوكل بدليل نقايصي كه دارد با پروتوكل TCP همراه شده و ارسال و دريافت داده را ميسر مي سازد. اين پروتوكل را مي توان شبيه سيستم پست معمولي دانست چون در آن بين فرستنده و گيرنده ارتباطي برقرار نمي شود و فرستنده اطلاعي از دريافت و يا عدم دريافت پيام توسط گيرنده ندارد و ديگر اينكه بسته هاي ارسالي الزاما با همان ترتيبي كه فرستاده شده اند توسط گيرنده دريافت نخواهند شد. لذا براي رفع اين نواقص از پروتوكل TCP كمك گرفته مي شود كه باعث برقراري يك ارتباط مجازي بين فرستنده و گيرنده مي شود. اين دو پروتوكل با يكديگر مدل TCP/IP را تشكيل مي دهند كه اساس كار اينترنت بر پايه اين مدل است. هم اكنون IPV4 (ورژن شماره 4 پروتوكل IP) در اينترنت مورد استفاده قرار مي گيرد ولي با توجه به رشد سريع اينترنت و محدوديت آدرس دهي در اين ورژن ، IPV6 در آينده مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
TCP:
مخفف Transmission Control Protocol . در اين پروتوكل قبل از ارسال داده ها، بين فرستنده و گيرنده يك ارتباط مجازي ايجاد مي گردد. TCP به هر بسته داده يك شماره سريال اختصاص مي دهد در مقصد اين شماره سريالها بررسي مي شود تا از دريافت تمامي بسته ها و ترتيب درست آنها اطمينان حاصل شود. مقصد پس از دريافت هر بسته شماره بسته بعدي را به مبدا اعلام مي كند. مبدا در صورتي كه پاسخ مناسبي از مقصد در مدت زمان معيني دريافت نكند، بسته قبلي را مجددا ارسال خواهد كرد. بدين ترتيب بسته ها با اطمينان كامل (از دريافت در مقصد) در اينترنت منتقل مي شوند.
HTTP:
مخفف Hypertext Transfer Protocol . اين پروتوكل در وب مورد استفاده قرار مي گيرد. در اين پروتوكل نحوه فرمت و چگونگي انتقال داده ها مشخص مي شود همچنين HTTP وظيفه وب سرور و مرورگر وب را در مواجهه با هر دستور مشخص مي كند. مثلا وقتي شما آدرس يك سايت را در مرورگر وب خود وارد مي كنيد يك دستور HTTP به وب سروري كه صفحه مورد نظر شما در آن قرار دارد، فرستاده مي شود و باعث مي شود تا صفحه مورد نظر براي شما ارسال شود. HTTP يك پروتوكل Stateless ناميده مي شود زيرا هر دستور در آن بطور مستقل و بدون توجه به دستورات قبل و بعد از آن اجرا مي شود. به همين دليل است كه ايجاد وب سايتهايي كه متناسب با ورودي كاربر عكس العمل مناسب را انجام دهند، مشكل است. البته اين نقيصه HTTP توسط برخي تكنيكها نظير Activex , Java , JavaScript , Cookie برطرف شده است.
FTP: مخفف File Transfer Protocol . از اين پروتوكل در اينترنت براي تبادل فايلها استفاده مي شود. عملكرد FTP نظير عملكرد پروتوكل HTTP براي دريافت يك صفحه وب از يك سرور يا SMTP براي انتقال نامه هاي الكترونيكي در اينترنت است. اين سه پروتوكل از پروتوكلهاي تابعه TCP/IP بشمار مي آيند. از FTP غالبا براي دريافت فايل از يك سرور و يا ارسال فايل به آن استفاده مي شود (مثل ارسال صفحات وب ساخته شده از كاربر به سرور)
Bridge: وسيله ايست كه دو Lan مختلف يا دو سگمنت از يك Lan را كه از پروتوكل ارتباطي يكساني استفاده مي كنند، به يكديگر متصل مي سازد. Bridge توانايي كنترل ترافيك، فيلتر كردن بسته هاي داده و ... را دارد. توسط Bridge مي توان يك Lan با تعداد ايستگاههاي كاري زياد را به سگمنت هاي كوچكتري تقسيم كرد كه در نتيجه هر سگمنت مانند يك شبكه مستقل عمل كرده و برقراري ارتباط ايستگاهها راحتتر انجام مي شود. هرگاه دو ايستگاه بطور همزمان اقدام به ارسال بسته هاي داده در شبكه كنند، تصادم (collision) رخ مي دهد كه مانع ارسال صحيح داده مي شود و هر چه تعداد ايستگاهها بيشتر باشد، احتمال رخ دادن تصادم نيز بيشتر مي گردد . Bridge با تقسيم شبكه به چندين سگمنت از احتمال رخ دادن تصادم مي كاهد. همچنين اگر پيامي از يك ايستگاه براي ايستگاهي ديگر در همان سگمنت ارسال شود Bridge مانع انتشار پيام در سگمنت هاي ديگر شده و بار ترافيك ساير سگمنت ها را سنگين نمي كند.
Repeater: ساده ترين جزء ارتباطي در شبكه Lan ، كه سيگنالهاي ارتباطي در كابلها را تقويت يا دوباره سازي مي كند، Repeater مي باشد. سيگنالهاي ارتباطي در طول مسير كابلها بر اثر عواملي مانند نويز و غيره دچار تغيير شكل و يا ميرايي (ضعيف شدن تدريجي) مي شوند. يك Repeater آنالوگ مي تواند سيگنالهاي دريافتي را تقويت نمايد، در حاليكه Repeater ديجيتال توانايي بازسازي سيگنالهاي دريافتي با كيفيتي نزديك به كيفيت اصلي را داراست. با استفاده از Repeater ها مي توان طول كابلهاي داده را افزايش داد و در نتيجه ايستگاههاي كاري كه در فاصله دورتري (البته تا حد معيني از فاصله) از يكديگر واقعند را نيز مي توان بهم متصل كرد كه در نهايت باعث گسترش فيزيكي شبكه مي شود.
Router: وسيله ايست كه وظيفه انتقال بسته هاي داده بين شبكه هاي مختلف را بر عهده دارد. يك روتر حداقل به دو شبكه LAN ، WAN و يا يك LAN و ISP متصل است. روتر اصطلاحا Protocol Independent است؛ يعني انتقال بسته هاي داده بين دو شبكه كه از پروتوكلهاي مختلف در ارتباطات داخلي خود استفاده مي كنند، را نيز به درستي انجام مي دهد. روترها در GATEWAY ، يعني محل ارتباط دو شبكه قرار دارند. در Header هر بسته داده، مشخصات ايستگاه گيرنده آن مشخص شده است. روتر پس از خواندن آدرس گيرنده، بر اساس جدول مسيريابي و الگوريتم هاي مسيريابي و با توجه به بار ترافيك شبكه، بسته را از كوتاهترين و كم ترافيك ترين مسير به مقصد مي رساند. روترها براي تشخيص مسير مناسب، توسط پروتوكلهايي نظير ICMP با يكديگر ارتباط برقرار مي كنند. دو نوع روتر داريم؛ روتر Static كه جدول مسيريابي آن توسط مدير شبكه مقدار دهي مي شود و روتر Dynamic كه جدول مسريابي را خودش تنظيم مي كند و بطور اتوماتيك آنرا Update مي نمايد. همچنين اين روتر اطلاعات خود را با مسيرياب بعدي مبادله مي كند. Gateway: يك عضو در شبكه مي باشد كه به مثابه يك ورودي به شبكه اي ديگر است . طبق اين تعريف ISP شما كه باعث برقراري ارتباط شما با اينترنت مي شود يك Gateway است. Gateway مي تواند سخت افزاري يا نرم افزاري باشد و وظيفه اصلي آن تبديل پروتوكل ها به يكديگر است. مثلا اگر شما در يك LAN از پروتوكلي خاص استفاده مي كنيد، براي اتصال به اينترنت احتياج به Gateway داريد تا اين پروتوكل را به پروتوكل مورد استفاده در اينترنت تبديل كند. Gateway همچنين به عنوان يك Proxy Server يا Firewall عمل مي كند. Hub: وسيله ايست داراي چندين پورت كه از آن براي اتصال ايستگاههاي كاري موجود در یک LAN (اعم از كامپيوتر، پرينتر و...) به يكديگر استفاده مي شود. مي توان عملكرد آنرا شبيه يك Repeater چند پورته Multi Port دانست. هر ايستگاه توسط كابلي به يكي از پورتهاي موجود در هاب متصل مي شود و به اين طريق اطلاعات ارسالي از يك ايستگاه براي ساير ايستگاهها قابل دسترسي خواهد بود. يك Passive Hub اطلاعات ارسالي از يك ايستگاه را فقط به يك ايستگاه ديگر ارسال مي كند ( و نه ساير ايستگاهها ) و در مقابل، Active Hub اطلاعات ورودي را روي همه پورتها كپي مي كند و بدين ترتيب اطلاعات براي همه ايستگاهها ارسال مي شود. استفاده از هاب عمل حذف و اضافه كردن ايستگاهها به شبكه را بدليل عدم نياز به پيكربندي مجددف، آسانتر مي سازد.
Switch: وسيله ايست داراي چندين پورت كه از آن براي اتصال ايستگاههاي كاري موجود در يك LAN ( اعم از كامپيوتر، پرينتر و...) به يكديگر استفاده مي شود. . هر ايستگاه توسط كابلي به يكي از پورتهاي موجود در سوييچ متصل مي شود . تفاوت عمده سوييچ با هاب ، در دسترسي ايستگاهها به اطلاعات ارسالي بر روي شبكه مي باشد . بدين ترتيب كه بر خلاف هاب که فریم ارسالی بر روی یک کانال را روی تمام کانالها به صورت فراگیر ارسال می نماید ( Broadcast) عملکرد سوئیچ ها در این مورد بسیار هوشمندتر از هاب می باشد، بدین ترتیب که با دریافت یک فریم از روی یک کانال ورودی آن را به تمامی کانالهای خروجی ارسال نمی نماید بلکه ابتدا آدرس فیزیکی کامپیوتر مقصد را چک کرده و فقط آن به آن کانال ارتباطی که کامپیوتر مقصد به آن وصل است می فرستد (Unicast ).به این ترتیب کامپیوتر متصل به سوئیچ مربوطه به ایستگاههای دیگر را دریافت نمی کند.
توپولوژی حلقوی (Ring) : در این توپولوژی تمام کامپیوترها در یک مدار حلقه ای شکل قرار می گیرند و اطلاعات در جهت عقربه های ساعت شروع به گردش می نماید و به مقصد می رسند.در این توپولوژی که اصطلاحا به آن Token Ring گفته می شود اولین کامپیوتری که در شبکه روشن می شود سیگنالی به نام Token ایجاد کرده و در شبکه به جریان می اندازد. هرگاه کامپیوتری در شبکه قصد ارسال اطلاعات را داشته باشد می بایست منتظر دریافت Token باشد و به محض دریافت Token شروع به ارسال اطلاعات می نماید. در این توپولوژی در صورتیکه کامپیوتر مقصد اطلاعات دریافتی از کامپیوتر مبدا را مورد تایید قرار دهد یک Token دیگری به نام Acknowledge به کامپیوتر مبدا جهت سالم دریافت کردن اطلاعات می فرستد. قابل ذکر است که در هر شبکه Ring فقط در هر لحظه یک Token می تواند وجود داشته باشد و این به خاطر جلوگیری از بوجود آمدن Collision یا تصادف بین اطلاعات می باشد.
توپولوژی Mesh : این توپولوژی معمولا در شبکه های WAN استفاده می شود. به این ترتیب که یک کامپیوتر از طریق کانکشن های مختلف به قسمت های مختلف متصل می گردد. دراین توپولوژی به خاطر هزینه پیاده سازی Media ها و Device های زیاد دارای هزینه سنگین می باشد.در این شبکه ها پیاده سازی و گسترش شبکه نیاز به هزینه و کار زیاد دارد. اگر یکی از کانکشن ها قطع شود تمام کامپیوترها می توانند با یکدیگر تبادل اطلاعات نمایند. با توجه به اینکه در این توپولوژی کانکشن های مختلف می تواند بین نقاط مختلف ایجاد شود ، سرعت تبادل اطلاعات بین نقاط مختلف می تواند متفاوت باشد.
Half-duplex: بعضي از مودمها داراي سوئيچي هستند که به شما اجازه انتخاب بين Half-duplex و Full-duplex را ميدهد. انتخاب درست براي اين سوئيچ بستگي به برنامه اي دارد که از مودم براي انتقال داده استفاده ميکند. در حالت Half-duplex هر کاراکتر انتقال داده شده بلافاصله بر روي صفحه نمايش شما ظاهر مي شود (به همين دليل به اين حالت Local Echo هم گفته مي شود) . در حالت Full - duplex داده منتقل شده تا زماني که توسط طرف مقابل دريافت نشده و به شما بازگشت نداده شده است، به نمايش در نمی آید ( Remote Echo ) . اگر شما برنامه اي ارتباطي را اجرا مي کنيد و در آن هر کاراکتر دوبار ظاهر مي شود احتمالا مودم شما بجاي اينکه در حالت Half - duplex باشد در حالت Full - duplex است، در نتيجه هر کاراکتر دو بار اکو مي شود يک بار Local Echo و بار ديگر Remote Echo .
Port: 1.مجرايي است سخت افزاري براي ورود و خروج اطلاعات به كامپيوتر. سوكت هاي موجود در پشت كيس كامپيوتر كه وسايل جانبي به آنها متصل مي شوند، نمونه اي از پورتها به شمار مي روند. دونوع پورت وجود دارد: سريال و موازي. 2. در شبكه هاي مبتني بر TCP/IP و UDP ( منظور شبكه هايي است كه در ارتباطات خود از اين دو پروتوكل استفاده مي كنند ) به نقطه پاياني يك ارتباط منطقي، پورت اطلاق مي شود. اين نوع پورتها در نرم افزارها براي ارتباطات شبكهاي استفاده مي شوند و بر خلاف تعريف اول، اين پورتها مكاني فيزيكي و قابل رويت را اشغال نمي كنند و مفاهيمي انتزاعي اند 3. تبديل يك نرم افزار قابل اجرا در يك پلتفرم به نرم افزار قابل اجرا در پلتفرم ديگر. مثلا تبديل يك نرم افزار قابل اجرا در Windows به نرم افزاري قابل اجرا در Macintosh .
Parallel Port : پورت موازي يكي از پورتهاي موجود در پشت كيس كامپيوتر است كه داراي 25 پين (و نوع كانكتور Female ) مي باشد و براي اتصال وسايل جانبي نظير پرينتر مورد استفاده قرار مي گيرد. اين پورت توانايي انتقال 8 بيت داده را بطور همزمان دارا مي باشد و براي اتصال به اين پورت از كانكتور 25 پيني نوع DB-25 استفاده مي شود. سرعت انتقال داده در آن 8 برابر پورت سريال مي باشد. انتقال اطلاعات توسط اين پورت در فواصل بيشتر از 6 متر قابليت اعتماد كمتري دارد. نام ديگر اين پورت LPT است.
Serial Port :
اين پورت توانايي انتقال يك بيت داده در هر لحظه را دارد. براي اتصال وسايلي نظير Mouse و Modem به كامپيوتر استفاده مي شود. اكثر پورتهاي سريال از كانكتورهاي نوع RS-232C يا RS-422 استفاده مي كنند. نام ديگر اين پورت Communications Port يا به اختصار COM port است كه با نامهاي COM1، COM2 و مانند آن شناخته مي شوند.
Firewire :
اين پورت سريال توانايي انتقال داده تا سرعت 400Mbs در 1394(a) و تا 800Mbps در 1394(b) را دارا مي باشد. نام ديگر اين استاندارد IEEE1394 ميباشد. اين پورت توسط Apple ابداع و به كار گرفته شد و با نام Firewire معرفي گرديد ولي ساير شركتها محصولات مبتني بر استاندارد IEEE 1394 خود را با نامهاي ديگري از جمله I.LINK يا LYNX بكار مي برند. هر پورت 1394 توانايي اتصال به 63 وسيله خارجي ديگر را دارد . علاوه بر سرعت بالا، اين پورت از انتقال موازي داده بهره مي برد در نتيجه اين پورت را به پورتي ايده آل براي دستگاههايي كه احتياج به انتقال حجم زيادي از داده و real-time نياز دارند ( نظير دوربين هاي ديجيتال حرفه اي ، VCR ها ، دوربين هاي فيلمبرداري معمولي و TV تبديل مي كند. اگرچه اين پورت انعطاف پذيري و سرعت بالايي دارد ولي قيمت آن نيز قابل توجه است. سرعت انتقال داده در اين پورت از پورت SUB بسيار بيشتر است (حدودا 30 برابر). اين پورت مانند USB از Plug-And-Play و Hot-Plugging پشتيباني مي كند. همچنين برق مورد نياز دستگاههاي متصل را تامين مي كند.
Null Modem :
نوعي كابل كه براي اتصال دو كامپيوتر به يكديگر مورد استفاده قرار مي گيرد. اين كابل به پورت سريال دو دستگاه متصل شده و عمل انتقال داده را بدون نياز به مودم انجام مي دهد. Null Modem بخصوص براي كامپيوتر هاي پورتابل مناسب است چون بوسيله آن عمل انتقال داده با ساير كامپيوترها به آساني و بدون نياز به وسيله ارتباطي ديگري انجام مي پذيرد.
نحوه اتصال و رنگ بندي كابل هاي CAT5 به كانكتور RJ45 :
Straight :
|
||
|
||
Cross : |
||
|
||
راه هايي آسانتر براي عيب يابي شبكه ها
اولين چيزي كه باعث مي شود تكنسين شبكه بتواند ايراد احتمالي را تشخيص دهد ، بررسي اين موضوع است كه پيش از اين شبكه در چه شرايطي به طور صحيح كار مي كرده است . شناخت آن شرايط باعث تشخيص آسانتر عامل پديد آورنده خطا مي گردد . اما متاسفانه بعضي از تجهيزات شبكه فاقد داده هاي فني لازم براي رفع عيب يا مستنداتي براي آگاهي يافتن از شرايط كاركرد صحيح آن ها هستند و متخصصان هنگامي در كار با آن هاموفق هستند كه نمونه هاي مختلفي از آنها را ديده ، نصب كرده و با شرايط كاركرد آن ها آشنا باشند . اما همان متخصصان هم ممكن است فراموش كنند كه كدام يك از دستگاه ها ، در كدام شرايط بهترعمل مي كردند يا كدام پيكر بندي براي كدام محيط مناسب تر بوده است . براي آنكه فاصله بين تكنسين هاي مختلف با يكديگر كمتر شود و راه يافتن خطا ها كوتاه تر گردد ، رعايت پنج نكته ضروري است . اين موارد را مي توان پنج گام براي كسب موفقيت در كشف خطا نام گذاشت . گام اول : مستند سازي شبكه در دست داشتن آخرين نقشه هاي فيزيكي و منطقي شبكه ، كمك شاياني به شناخت وضعيت فعلي شبكه مي نمايد . با اين نقشه ها مي توان ادوات مختلف ، پيكر بندي ها ، و آدرس ها را تحت نظارت داشت . ضمن آنكه از اين طريق كار عيب يابي آسانتر مي گردد. گام دوم : جمع آوري كليه اطلاعات و تحليل خطاي پيش آمده فرض كنيد كه اشكال كار را مي دانيد ، آيا مي توانيد آن را مستند كنيد ؟ آيا قبل از بروز خطا ، هشداري از ايستگاه هاي كاري صادر نشده است ؟ براي اين كه اين مرحله را ساده تر كنيد ، مي توانيد از دستگاه LinkRunner، محصول شركت Fluke Networks استفاده كنيد . اين ابزار كه به سادگي قابل حمل است مي تواند اشكالات اوليه درلايه فيزيكي را نشان دهد . اين ابزار مي تواند در خدمت تكنسين ها باشد تا در صورتي كه اشكال شبكه ، فراتر از اشكالات معمولي بود ، از متخصصان مجرب تري استفاده گردد. پس در گام دوم ، با استفاده از ابزارهاي كمكي به جمع آوري كليه اطلاعات موجود مي پردازيم و اشكالات لايه فيزيكي را بررسي مي نماييم . گام سوم : دامنه مشكل ايجاد شده را محدود كنيد قدم بعدي محدود كردن دامنه مشكل ايجاد شده است . بايد بررسي كنيم كه مشكل مربوط به بخشي از شبكه است يا فقط به يك كلاينت محدود است ؟ مثلا اگر مشكل مربوط به كلاينت است پس به كابل فيزيكي يا ايستگاه كاري محدود مي گردد. يعني پس از جمع آوري اطلاعات ، بايد آن را به مشكل پيش آمده محدود نماييم . گام چهارم : مشكل را رفع كنيد پس از محدود كردن دامنه مشكل ، رفع آن آسان خواهد شد . در مورد ادوات سخت افزاري ، معمولا بايد آن را تعويض نمود . مثلا تعويض Patch Cable يا تغيير پورت سوئيچ يا تعويض كارت شبكه كلاينت . اين گام وقتي تكميل مي شود كه پس از رفع عيب ، شبكه مجددا تست شود تا از رفع كامل اشكال اطمينان حاصل گردد. گام پنجم : كارهاي انجام نشده را مستند كنيد
حالا بايد مجددا گام اول را تكرار كنيد . يعني مشكل
پيش آمده و نحوه رفع آن را مستند سازي كنيد . اين كار
براي مراجعات بعدي بسيار مفيد خواهد بود . اما آيا
انجام دادن همه اين مراحل لازم است ؟ گاهي پيش مي آيد
كه مشكلات شبكه ، ناشي از اشكلات سيستم عامل است .
اغلب تكنسين هايي كه در واحدهاي فني مستقر هستند ،
هنگام انجام راهنمايي تلفني ، به كاربران مي گويند كه
«يك بار كامپيوترتان را بوت كنيد .» اين راه حل ، در
بعضي موارد مشكل را مرتفع مي كند و ديگر نياز به طي
كردن گام هاي پنج گانه نيست . حسن اين كاردر اين است
كه تكنسين بدون اين كه محل كارش را ترك كند ، مشكل را
برطرف نموده است . اما بعضي مشكلات با بوت كردن ساده
از بين نمي روند . در اين موقع ، در صورتي كه كاربر
كامپيو تر بتواند از خط فرمان
( Command
Prompt )
سيستم عامل استفاده نمايد ، راهنمايي تلفني را همچنان
مي توان ادامه داد . يعني فرمان
IPCONFIG
مي تواند وجود اتصال فيزيكي را بررسي نمايد . مثلا
وقتي
PC
براي پروتكل
DHCP پيكر
بندي شده اما آدرس پيش فرض ويندوز (169.254. X. X )
را بر مي گرداند ، مشخص مي شود كه كلاينت نمي تواند با
سرور DHCP
ارتباط برقرار كند . يا وقتي يك كامپيوتر پر تابل را
به شبكه متصل مي كنيم ، بايستي آدرس همان شبكه راداشته
باشد . اما گاهي اوقات
DHCP ،
آدرس
subnet
ديگري را به آن اختصاص مي دهد . اكنون تكنسين مي تواند
دو دستور
C:\>ipconfig /release
و
C:\>ipconfig /renew
را وارد نمايد. يعني مي خواهد كه آدرس
lP
جديدي داشته باشد . اگر سيستم پاسخ دهد كه انجام عمل
DHCP
ميسر نيست . آن گاه اين احتمال وجو دارد كه كاربر از
پيكر بندي
lP
استاتيك استفاده كرده باشد . در اين حالت جهت بررسي
صحت گزارش ، بايد به مستندات شبكه مراجعه نمود . در
حالتي ديگر ، اگركاربر يك آدرس
lP
را اعلام كند ، بايد از طريق
ping
كردن ، آن بررسي نمود . اگر
PC
كاربر ، پاسخ مناسب مي دهد ، يعني آ ن كه انجام فعاليت
هاي متداول نظير باز كردن صفحه وب انجام پذير است . در
غيراين صورت بايستي كامپيوتر را از نزديك مورد بررسي
قرارداد. بررسي مشكل به صورت حضوري پس از حضور در محل
كاربر ، كار جمع آوري اطلاعات شروع مي شود . سؤال اول
اين است كه انجام كدام عمل باعث بروز مشكل شد ه است
.گاهي اوقات پاسخ اين سؤال، چندان مفيد نيست . زيرا
كاربرمي گويد كه وي كارخاصي انجام نداده است و همه
كارهاي صورت گرفته در حد كارهاي معمولي روزانه بوده
است يا آن كه دقيقا مي داند چه اتفاقي افتاده ولي
ترجيح مي دهد درباره آن توضيحي ندهد ، يا مسئوليت
انجام آن را بر عهده نگيرد . در اين مواقع بايد كاربر
را مطمئن سازيد كه توضيح درباره نحوه بروز مشكل به رفع
سريع آن كمك خواهد كرد . به غير از اين ها از انجام
تغييرات محلي نيز سؤال كنيد . مثلا اين كه به تازگي
دكوراسيون اتاق محل كار تغيير كرده است يا يك برنامه
محافظ نمايش جديد نصب شده است يا مواردي از اين دست .
بعد از آن كه تا حد ممكن دانسته هايتان را افزايش
داديد ، موارد ي كه تلفني به كاربر گفتيد را مجددا
خودتان آزمايش كنيد . اگر عمل
ping
به سرور شبكه به درستي انجام مي شود يا ادوات شبكه به
درستي پاسخ مي دهند ، نشان دهنده آن است كه ايستگاه
كاري در لايه 3، به درستي به شبكه متصل است و در نتيجه
به انجام تست در لايه هاي پايين تر نيازي نيست . پس
بايد توجه را به لايه هاي بالايي شبكه معطوف نمود .
اگر اين قسمت درست جواب ندهد يعني اين كه بايد به سراغ
لايه هاي پايين تر رفت . حالا بايد از يك لايه شروع
كنيد . اگراتصال شبكه قطع باشد ، دستور
ping
اين موضوع را به خوبي نشان مي دهد . براي ديدن زمان
پاسخ ( response
Time)
، از دستور زير استفاده مي شود :
C:\ ping -t x . x
. x . x
نتيجه حاصله را مي توان با استفاده ازTRACERT
و
PATH PING
براي بررسي مسير ها به سمت
device
مورد نظر تحليل قرارداد .
Trace route
نمودن به شما مي گويد كه چگونه در طول مسير شبكه ، پكت
ممكن است از بين برود . يعني رفع عيب لايه يك شبكه را
مي توان از همين راه آغاز كرد . دستور
C:\>tracert x.x.x.x
اين كار را انجام مي دهند. آيا به سطح پيشرفته تري از
اشكال يابي احتياج است ؟ اگر هنوز ايراد مشخص نشده است
يا براي تعيين آن به اطلاعات يا به جزييات بيشتري نياز
است ،بايد چند آزمايش ديگر را نيز انجام داد . پس از
اطمينان از اين كه ، وارد نشدن كاربر به شبكه
دراثرجابجايي كابل يا جدا شدن كابل و اتصالات آن نمي
باشد ، به اين نتيجه مي رسيد كه مشكل پيش آمده ،
پيچيده تر از اشكلات معمولي شبكه ها است. در اينجا
داشتن ابزاري مانند
LinkRunner
مي تواند به سرعت به كشف اشكالات كمك كند . 1. تست لينك 2. بررسي فعاليت Segment ها 3. استفاده از DHCP به عنوان ابزار تشخيص 4. انجام ping به صورت محلي و راه دور جهت تست لينك .
بعضي از تكنسين هاي شبكه معتقد ند كه روشن بودن چراغ ( LED ) روي كارت شبكه نشان دهنده برقرار بودن لينك است . اما اين مساله در مورد تجهيزات مختلف ، معاني متفاوتي دارد . در بعضي تجهيزات ، چراغ هاي لينك ( ) توسط نرم افزارهاي مستقر در سيستم ميزبان كنترل مي شوند و وقتي روشن مي شوند كه لايه هاي بالايي شبكه مشغول فعاليت باشند . بعضي كارت هاي شبكه چراغ لينك را وقتي روشن مي كنند كه ترافيكي روي شبكه در جريان باشد . در نتيجه روشن بودن چراغ ، دليل محكمي بر سالم بودن يا سالم نبودن لينك ارتباطي نيست . حتي بعضي از تجهيزات ازچراغ ها براي نشان دادن يك طرفه يا دو طرفه بودن ارتباط () يا نشان دادن سرعت ارتباط (1000/100/10) استفاده مي كنند .
|
||